O godz. 12, w samo południe, rozpoczęła się uroczystość, którą przygotowywaliśmy od października ubiegłego roku. Po powitaniu przedstawicieli- władz wojewódzkich, Kuratorium Oświaty, samorządowych, gości ze Stanów Zjednoczonych i zaprzyjaźnionej szkoły w Kalwarii na Litwie oraz świadków historii, głos zabrali szacowni potomkowie dąbrowskich Żydów – dr Michael Nevins (autor „Księgo Pamięci o Dąbrowie” i dr Mark Podwal – lekarz i światowej sławy artysta malarz.

Dr Nevins opowiadał o swoich dziadkach Niewiadomskich pochodzących z Dąbrowy, bohaterskiej Soni Grabińskiej, która uciekła podczas buntu więźniów w Treblince oraz Polakach ratujących Żydów. Z kolei dr Podwal prezentował swoje prace inspirowane tradycją żydowską, legendami i Holokaustem.

Następnie odbyła się konferencja naukowa dotycząca przeszłości miasta i społeczności żydowskiej, badań genealogicznych oraz tematyki Holokaustu w literaturze polskiej.

Na szczególną uwagę zasługuje wystąpienie p. J. Krzywickiego – syna Sprawiedliwych, który jako chłopiec pomagał rodzicom ukrywać rodzinę Trachtenbergów.

Zebrani goście i uczniowie obejrzeli dokumentalny film „Nieobecna rodzina” w reżyserii T. Wiśniewskiego, który powstawał wiele miesięcy i zawiera relacje 12 świadków, odszukanych m.in. dzięki staraniom młodzieży z projektu. Film prezentuje nostalgiczny, sentymentalny obraz przedwojennego sztetla, w którym zgodnie żyli Żydzi (ponad 80 %), Polacy i Tatarzy.

Kulminacyjnym punktem uroczystości  była modlitwa wieloreligijna – rabina J. Ellisa, imama A. Bazarewicza i ks. J. Budkiewicza w intencji zmarłych spoczywających na dąbrowskim kirkucie, ofiary Szoah oraz o tolerancję i pokój.

Na zakończenie dnia zagrała w centrum miasta „Kapela Jankiela”, które na moment stało się ponownie żydowskim miasteczkiem sprzed ponad 80 lat.

Centrum im. L. Zamenhofa z Białegostoku zaprezentowało wspaniałą wystawę o drewnianych synagogach.